Met de uitspraak ‘Eerst zien dan geloven‘ wordt over het algemeen bedoeld dat je pas iets kan geloven wanneer iets bewezen is. De uitspraak komt oorspronkelijk uit een beschrijving in de Bijbel van een gebeurtenis die plaats vindt na de opstanding van Jezus. In Johannes wordt beschreven hoe Jezus Zijn volgelingen bezoekt nadat Hij is opgestaan. Thomas is als enige niet aanwezig bij deze ontmoeting. Nadat zijn vrienden vertellen over hun ontmoeting met de levende Jezus kan hij het niet geloven. Pas wanneer hij zelf Jezus ziet en zijn wonden als gevolg van Zijn kruisiging kan voelen kan hij geloven. Hij kan alleen geloven als er tastbaar bewijs komt. Een week later volgt er ontmoeting tussen Jezus en Thomas. Hij mag de wonden van Jezus voelen. Voor Thomas is het nu helder.
Bewijs
Er zijn heel wat argumenten te geven die de betrouwbaarheid van de Bijbel en het bestaan God ondersteunen. Hoewel geloven en wetenschap vaak tegen elkaar uitgespeeld worden, is dat niet nodig. De schijn van het niet samengaan van geloven en wetenschap komt dan ook vaak voort uit onnodig hardnekkig vasthouden aan standpunten uit beide kampen. Vanuit het christelijk oogpunt wordt niet altijd de noodzaak gezien om eerdere standpunten te laten corrigeren. Tegelijkertijd moeten we vaststellen dat het bestaan van God niet zomaar te bewijzen valt.
Twijfelen is niet verkeerd
Wat ik zelf heel mooi aan het verhaal over Thomas vindt, is dat er geen verwijt is bij Jezus. Hij neemt de twijfel van Thomas niet kwalijk. Dat is bemoedigend! Veel mensen denken dat geloven en twijfelen niet samen kunnen gaan. Maar iedere gelovige kent momenten van twijfel. Je zou zelfs kunnen stellen dat twijfelen en geloven op een bepaalde manier ook bij elkaar horen. Wanneer je nog een stap verder gaat, kan je stellen dat twijfel geloven uiteindelijk ook sterker maakt. Ook het christelijk geloof vraagt niet om domweg te geloven. Het is niet klakkeloos stellingen aannemen en geloven. Uiteindelijk is dat niet de kern van het geloof in Jezus Christus.
Ontmoeting met Jezus
Bij Thomas is de ontmoeting met Jezus zelf doorslaggevend. Uiteindelijk is dat vandaag de dag niet anders. Geloven is niet alleen vertrouwen op feitjes uit het verleden. Het gaat om de ontmoeting met Jezus zelf. Dat Hij is opgestaan uit de dood betekent dat Hij ook voor jou en mij levend kan zijn in ons eigen leven.
Sprong in het diepe?
Uiteindelijk gaat het dus om de ontmoeting met Jezus zelf. Aan het einde van de ontmoeting tussen Jezus en Thomas doet Hij een uitspraak: ‘Gelukkig zijn zij die niet gezien hebben en toch geloofd hebben‘. Jezus weet dat er generaties mensen komen die Jezus niet letterlijk zullen zien maar wel in Hem zullen geloven. Het betekent dat er niet altijd sluitend feitelijk bewijs nodig is om toch te beginnen met geloven. In de geschiedenis van het christelijk geloof is dit door veel mensen als eens sprong ervaren. Er is een keuze nodig in je leven om te gaan geloven. Voor veel mensen is of was dit geen vanzelfsprekende keuze. Deze keuze wordt ook wel de geloofssprong genoemd. Door velen is dit niet ervaren als sprong in het diepe. Het was en is God zelf die mensen opvangt wanneer ze de sprong wagen. Het is een sprong in de wereld van God die Zichzelf wil laten zien als liefdevolle God.
De vraag is of we ons daarvan willen laten overtuigen. Geloof je het wel of niet? Waag je de sprong wel of niet?